آمپرمتر کلمپی، نوعی دستگاه تست الکتریکی بوده که ترکیبی از یک مولتی متر به عنوان پایه و بیس دستگاه همراه با یک سنسور اندازه‌گیری جریان تشکیل شده است. بخش سنسور اندازه‌گیری جریان بصورت یک گیره بوده که به دور سیم هادی جریان حلقه می‌شود. بدین ترتیب دستگاه توان اندازه‌گیری جریان را خواهد داشت. در ابتدا هدف از ساخت کلمپ آمپرمترها تست اندازه‌گیری جریان یک هادی بوده و بصورت یک منظوره طراحی شده بودند. اما امروزه، آمپرمترها با قابلیت اندازه‌گیری پارامترهای گوناگون ارائه شده و دقت بیشتری در اندازه‌گیری دارند. در برخی موارد پارامترهای تخصصی همچون انواع توان، هارمونیک‌ها و تست ارت توسط کلمپ مترها قابل اندازه‌گیری می‌باشد. افرادی که قصد خرید آمپرمتر دارند، باید انواع آن را به خوبی بشناسند که در این بخش آمپرمتر کلمپی را مورد بررسی قرار میدهیم.
کلمپ متر یا آمپرمتر کلمپی چیست؟
کلمپ متر یا آمرپمتر چنگکی در واقع ابزاری سودمند برای مهندسان بوده که امکان اندازه‌گیری جریان الکتریکی یا آمپر را به آسانی به آن‌ها می‌دهد. تنها نیاز است قسمت چنگکی دستگاه را در اطراف سیم حامل جریان قرار داده و بدون نیاز به اتصال پراب و قرار دادن بصورت سری، آمپرمتر مقدار جریان را بسنجید. نحوه کار این دستگاه بدین صورت است که بر مبنای خواص قانون فیزیک عمل کرده و ثابت می‌کند اطراف سیم حامل جریان میدان مغناطیسی وجود دارد که متناسب است با مقدار جریان یا آمپر سیم. امروزه از آمپرمتر کلمپی در نصب تجهیزات ابزار دقیق، اتوماسیون صنعتی و همچنین آزمایشگاههای الکترونیک یا کارگاههای برق و … استفاده می‌شود.
دلیل محبوبیت آمپرمترهای کلمپی چیست؟
کلمپ آمپرمترها به دو دلیل به ابزاری رایج و پرطرفدار در فرایند اندازه‌گیری‌های الکترونیکی تبدیل شده‌اند.
1 – ایمنی: استفاده از آمپرمترهای کلمپی باعث شده دیگر نیازی به استفاده از روش‌های قدیمی برای اندازه‌گیری جریان و ایجاد برش در سیم‌ها و قرار دادن جریان سنج نباشد و به همین علت می‌توان به راحتی و بدون تماس با یک هادی میزان جریان را سنجید.
سهولت استفاده : یکی دیگر از دلایل محبوبیت آمپرمترهای کلمپی سهولت استفاده از آن‌هاست. هنگام استفاده از این ابزار جهت اندازه‌گیری نیازی به قطع جریان در مدار نبوده و جریان یک هادی به سرعت و به راحتی اندازه‌گیری خواهد شد.
تفاوت آمپرمتر کلمپی با مولتی متر
از آنجایی که مولتی مترها نمی‌توانند حداکثر تا 20 آمپر را بیش از 30 ثانیه اندازه‌گیری کنند، استفاده از آمپرمترهای کلمپی در این حالت بسیار منطقی خواهد بود. در این نوع آمپرمتر امکان اندازه‌گیری جریان تا 1000 آمپر و در کلمپ آمپرمترهای فلکسی تا 3000 آمپر وجود دارد.
انواع آمپرمتر کلمپی
بطور کلی 3 نوع کلمپ آمپرمتر در حال حاضر وجود دارد:
- ترانسفورماتوری ( اندازه گیری جریان متناوب )
- اثر هال ( اندازه‌گیری جریان AC و DC)
- فلکسی ( اندازه‌گیری جریان‌های بالا )
کاربرد آمپرمتر کلمپی
لوازم برقی و الکترونیکی این روزها جزو واجبات زندگی محسوب می‌شوند و همه ما بطور معمول از چندین وسیله الکترونیکی در طول روز استفاده می‌کنیم. خرابی این لوازم و یا سوختن آن‌ها اتفاقی رایج تلقی شده که ممکن است هر فردی با آن مواجه شود. این خرابی‌ها عموما به دلایل مختلفی رخ می‌دهد که از رایج‌ترین آن‌ها می‌توان به نوسانات برق اشاره کرد. در این حالت یک آمپرمتر کلمپی می‌تواند نقش خود را به نحو احسنت ایفا کند چراکه با استفاده از آن امکان شناسایی دلیل نوسان برق و تست وسایل الکترونیکی وجود دارد و از این طریق می‌توان از سوختن لوازم برقی جلوگیری کرد.
از دیگر کاربردهای این ابزار می‌توان به استفاده از آن توسط دانشجویان مهندسی برق در کارگاههای الکترونیکی جهت سنجش جریان الکتریکی مدارهای کوچک اشاره کرد. همچنین صنعتگران و برقکاران حرفه‌ای در نیروگاهها، بوردهای الکتریکی، تجهیزات الکترومکانیکی و سایر بخش‌های صنعتی نیاز به استفاده از آمپرمتر کلمپی خواهند داشت.
نحوه استفاده از آمپرمتر کلمپی
استفاده از آمپرمتر کلمپی بسیار آسان بوده و همانطور که پیش‌تر اشاره شد، همین سهولت استفاده باعث شده تا به یکی از ابزارآلات الکترونیکی پرکاربرد تبدیل شود. هنگامی که یک آمپرمتر کلمپی خریداری نمایید، به همراه آن یک دفترچه راهنما دریافت خواهید کرد که نحوه استفاده از دستگاه را به شما آموزش می‌دهد. پیش از استفاده از این ابزار در ابتدا نیاز است کمیت‌هایی که امکان اندازه‌گیری آن‌ها با استفاده از آمپرمتر کلمپی وجود دارد را بشناسید.
کافیست یکی از سیم‌های حامل جریان را داخل حلقه دستگاه قرار دهید. این حلقه، سیم پیچ ثانویه می‌باشد و سیم برق داخل آن، سیم پیچ اولیه است. از این رو می‌توان گفت که سیم برق داخل حلقه براساس قوانین الکترومغناطیسی به نسبت n به 1 در سیم پیچ ثانویه القا شده و دستگاه براساس همین نسبت می‌توان جریان الکتریکی سیم را بسنجد.
