انواع تجهیزات اندازه گیری و آشنایی با کاربرد هر کدام
انواع تجهیزات اندازه گیری برای کسانی که در صنایع گوناگون فعالیت می کنند، کاملا آشنا می باشند. بطور کلی تجهیزات اندازه گیری به منظور سنجش و نمایش مقادیر پارامترهای الکتریکی در مدارات برق صنعتی و قدرت مورد استفاده قرار می گیرند. کارایی این نوع تجهیزات در کنترل و مدیریت یک سیستم، بسیار قابل توجه می باشد. انواع مختلفی از تجهیزات اندازه گیری وجود دارد که هر یک کاربرد خاص خود را داشته و با هدف مشخصی استفاده می شود. در این بخش می خواهیم به معرفی انواع تجهیزات اندازه گیری و کاربرد هرکدام بپردازیم.
معرفی انواع تجهیزات اندازه گیری
آمپرمتر یکی از پرکاربردترین تجهیزات اندازه گیری در صنایع گوناگون می باشد که به منظور سنجش مقدار جریان موثر در مدار مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع شدت جریانی که در مدارات الکتریکی و الکترونیکی وجود دارد را می توانید با استفاده از آمپرمتر بسنجید. امروزه، آمپرمترها را می توانید در انواع مدلها از نظر کاربرد و ظاهر بیابید که از جمله رایج ترین آنها می توان به آمپرمتر دیجیتال، آمپرمتر سیم پیچ متحرک، آمپرمتر آهنربای متحرک، آمپرمتر الکترودینامیکی، آمپرمترهای آهن متحرک، آمپرمتر انتگرالی و … اشاره کرد. استفاده از آمپرمتر باعث شده تا روند کار متخصصین و تکنیسین های برق به طرز قابل توجهی بهبود یابد.
از جمله پرکاربردترین انواع تجهیزات اندازه گیری که در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می گیرد می توان به مولتی متر اشاره کرد. این ابزار قادر به اندازه گیری چندین کمیت الکتریکی همچون ولت، آمپر و اهم می باشد. در واقع این ابزار بجای سه دستگاه ولت متر، اهم متر و آمپرمتر عمل می کند. ولت متر را می توان یک ابزار اساسی برای مهندسین و تکنیسین های برق و الکترونیکی دانست که در هر کارگاه، تعمیرگاه و آزمایشگاه برق یافت می شود. مولتی مترها را می توانید در دو نوع دیجیتال و عقربه ای مشاهده کنید.
از دیگر انواع تجهیزات اندازه گیری رایج در صنعت برق می توان به ولت متر اشاره کرد. ولت سنج یا همان ولت متر ابزاریست که جهت اندازه گیری اختلاف پتانسیل الکتریکی و یا ولتاژ بین دو نقطه در یک مدار الکتریکی استفاده می شود. ولت مترها از نظر نحوه کارکرد به دو دسته آنالوگ و دیجیتال تقسیم می شوند. ولت مترهای دیجیتال با استفاده از مبدل آنالوگ به دیجیتال، ولتاژ را بصورت عددی نمایش داده و در ولت مترهای آنالوگ، نشانگر متناسب با ولتاژ مدار در مقیاسی مشخص حرکت می کند.
فرکانس متر
فرکانس متر را می توان ابزاری مناسب جهت سنجش فرکانس و یا به عبارتی دیگر میزان بسامد یک سیگنال تناوبی با پریود خاص دانست. فرکانس متر یکی از مهمترین تجهیزات اندازه گیری در قسمت های مختلف سیستم الکترونیکی و مخابراتی می باشد. این ابزار نیز در دو نوع دیجیتال و آنالوگ وجود دارد که انتخاب آن به محل استفاده و محدوده فرکانس مورد نظر وابسته است.
از دیگر دستگاههای اندازه گیری الکتریکی که جهت سنجش توان حقیقی مصرف کننده ها مانند یک موتور یا هر چیز دیگری که انرژی الکتریکی مصرف می کند، استفاده می شود. یک دستگاه کاربردی در مدارات الکتریکی که از یک سیم پیچ جریان و یک سیم پیچ ولتاژ تشکیل شده است. سیم پیچ جریان بطور سری و سیم پیچ ولتاژ بصورت موازی به مصرف کننده متصل شده و دو مدار مجزا را تشکیل می دهند. سرهای این دو سیم پیچ از طریق یک علامت بر روی بدنه دستگاه قابل شناسایی از یکدیگر می باشند؛ بنابراین هنگام اتصال باید دقت کنید.
در مدارات و دستگاههای الکتریکی، کیفیت عایق کابل جهت انتقال جریان الکتریکی از اهمیت بالایی برخوردار است. در صورتی که عایق کابل کیفیت مناسبی نداشته و استانداردهای لازمه در آن رعایت نشده باشد، خطرات جدی به همراه دارد و می تواند باعث آسیب رسیدن به وسایل الکتریکی و اتلاف انرژی شود. از این رو لازم است تا با استفاده از ابزاری به نام میگر و یا تستر عایق، میزان مقاومت عایق کابل و کیفیت آن مورد بررسی قرار گیرد. این ابزار برای سنجش مقاومت عایقی کابل ها، موتورها، ترانسفورماتورها، ژنراتورها و سایر تجهیزات الکتریکی که برای اندازه گیری مقاومت آنها نیاز به ولتاژ بالا می باشد، استفاده می شود.
از دیگر تجهیزات اندازه گیری کاربردی که به منظور سنجش دما مورد استفاده قرار می گیرد می توان به ترمومتر اشاره کرد. در واقع ترمومتر همان دماسنج می باشد و انواع مختلفی دارد که هر یک دارای کاربردهای خاصی است. دماسنج ها در بازه وسیعی از صنایع استفاده می شوند.
یکی از انواع دستگاههای اندازه گیری الکترونیکی، لوکس متر می باشد که قادر است میزان روشنایی یک ناحیه را به تصویر بکشد. لوکس معیاری جهت اندازه گیری شار نوری در هر واحد از یک ناحیه می باشد. در واقع به منظور تعیین استاندارد روشنایی برای مکانهای مختلف می بایست از این ابزار استفاده کرد.
از دیگر ابزارهای اندازه گیری که داشتن آن برای تمامی مهندسین و تکنیسین های برق واجب است، می توان به ارت سنج اشاره کرد. این ابزار به منظور اندازه گیری مقاومت چاه ارت استفاده شده و می تواند عملکرد سیستم چاه ارت را بررسی کند. بطور کلی ارت سنج ها را می توان به دو دسته آنالوگ یا عقربه ای و دیجیتال تقسیم کرد. امروزه می توان شاهد نوع دیگری از ارت سنج ها بود که در دسته کلمپی جای گرفته اند. ارت سنج های کلمپی نیازی به کوبیدن میله های ابزار به زمین ندارند.
توالی سنج ابزاریست که کاربرد آن تشخیص جهت فاز و گردش مورتور می باشد. توالی سنج ها در انواع صنایع کارایی داشته و دارای مدلهای مختلفی می باشند. استفاده از توالی سنج ها بسیار آسان بوده و بطور معمول توالی صحیح فاز از طریق یک صدای بوق و یا چراغ اعلام می شود.
یک ابزار کاربردی دیگر که جهت سنجش سرعت دوران، سرعت خطی و تعداد دور اجسام دوار مورد استفاده قرار می گیرد. از نظر تماس با اجسام این ابزار را می توان به دو دسته دورسنج های تماسی و دورسنج های غیرتماسی تقسیم کرد. در مورادی که امکان نزدیک شدن به جسم وجود ندارد می توانید از دورسنج های غیرتماسی استفاده کنید.